Op maandag 25 april is het eerste prototype van een nieuw muziekinstrument, de Doe-beiaard gepresenteerd aan de Nederlandse beiaardiers en musici. Aan Lydia Vroegindewij, organist en pedagoog en “moeder van het Doe-orgel”, de eer om de Doe-beiaard te onthullen. Lydia heeft ruim 10 jaar geleden samen met een orgelbouwer het concept van het Doe-orgel ontwikkeld. De Doe-beiaard is een vervolg op het succesvolle “Doe-orgel”, waarvan er inmiddels 150 staan wereldwijd.
De Doe-beiaard is een klein instrument, dat in twee kisten geleverd wordt, die samen, de een op de ander, een toren vormen. In de toren hangen 13 bronzen klokken. In de toren ligt daarnaast het materiaal dat je nodig hebt om de toren en de beiaard daarin af te bouwen. Dat afbouwen begint met het monteren van de houten klavierstokken in het frame. Daarna wordt de verbinding gemaakt tussen het klavier en de klokken door het aansluiten van de draden, klepels en repetitieveren. Ook galmborden, uurwijzers, torenspits en t’ haantje worden niet vergeten.
Het resultaat van al die inspanning: een miniatuur toren met een prachtige beiaard, waarop gespeeld kan worden. Het instrument is ook geschikt voor samenspel met andere instrumenten en nodigt uit om er bij te zingen of om erop te improviseren.
De Doe-beiaard is allereerst een project voor kinderen in de bovenbouw van het basis onderwijs (groep 5tot 8). In een bijgevoegde lesbrief wordt uitgelegd wat een beiaard is en hoe die ontstaan is. Daarnaast worden suggesties worden gedaan voor lessen over o.a. geluid, techniek, taal. Na afloop van het project weten de kinderen ongetwijfeld wat het spreekwoord “dat klinkt als een klok” betekent.
Het leuke van dit project is dat kinderen de Doe-beiaard zelf in elkaar kunnen zetten. Het team dat dit instrument ontwikkeld heeft, heeft zich van meet af aan afgevraagd hoe de beiaard vanuit de hoge toren naar het publiek, naar de kinderen, te brengen. Zo kunnen de kinderen niet alleen hun eigen toren bouwen, maar er ook een echt allerlei liedjes op spelen. Alles wijst zich bijna vanzelf en de bijgeleverde instructiekaarten helpen de kinderen snel op weg. Voor het bouwen hebben de losse onderdelen bovendien een gekleurde markering, zodat direct zichtbaar is wat bij elkaar hoort. Dat kan allemaal op de Doe-beiaard en daarom heet het nieuwe muziek instrument ook “Doe-beiaard”.
De Doe-beiaard is ontworpen en gebouwd door een team van vakmensen. De grootste uitdaging van het project was: geschikte klokken te vinden. Bronzen klokken zijn zwaar, de kleinste klokjes wegen al snel 10 kilo. Dat is te veel gewicht voor een bouwpakket voor het onderwijs. Bovendien is het niet veilig voor kinderen. Er zijn handbellen getest, evenals klokken van ander materiaal, maar allemaal zonder het gewenste resultaat. Om het probleem van het gewicht op te lossen is een nieuw type klok ontworpen. Waar een normale bronzen klok van een bepaalde toonhoogte al snel 10 kilo weegt, wegen deze bronzen klokjes 2 kilo. Nooit eerder werden zulke lichte en toch goed klinkende bronzen klokken ontworpen en gegoten. Dat maakt de Doe-beiaard een baanbrekend instrument.
Met de Doe-beiaard krijgen de beiaardiers een handzaam en toegankelijk muziekinstrument tot hun beschikking dat niet alleen in het onderwijs gebruikt kan worden. Ook het culturele erfgoed, de beiaardcultuur, kan ermee bij een breed publiek onder de aandacht worden gebracht. Iedereen kan zo een beiaard van dichtbij zien zonder dat daarvoor een hoge toren te beklimmen. De Doe-beiaard kan daarnaast ingezet worden bij lezingen, voorstellingen, braderieën, tijdens Open monumentendag en de Open torendagen en nog veel meer activiteiten.
De Koninklijke Nederlandse Klokkenspel-Vereniging (KNKV) heeft het ontwerp en de bouw van de Doe-Beiaard geheel in eigenbeheer uitgevoerd. Dankzij de inzet van het bouwteam en vele vrijwilligers is het mogelijk om dit unieke project verder uit te rollen.
Wilt u ook een bijdrage leveren aan dit unieke project, dan kunt U een gift overmaken naar rekening NL75 INGB 0000 1662 86 van de KNKV onder vermelding van “Gift Doe-beiaard”. Bij voorbaat hartelijk dank
Het project Doe-beiaard is mede mogelijk gemaakt door het Fonds Cultuurparticipatie en het PBCFonds op naam: Lydia Vroegindeweij Fonds.
